Fenx: Ο Γάλλος καλλιτέχνης μιλά για την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα και το ταξίδι της τέχνης του από την Αμερικανική Δύση στη γκαλερί Kapopoulos Fine Arts, στο Κολωνάκι.
Έχεις βρεθεί ποτέ μπροστά σε μια όαση της αμερικανικής Δύσης, καταμεσής του κέντρου της Αθήνας; Έχεις νιώσει τη ζέστη της ερήμου να αναδύεται από έναν καμβά, δίπλα σε χρωματιστές φιγούρες και φόντα που μοιάζουν γνώριμα αλλά δεν υπάρχουν πουθενά; Τι γίνεται όταν το street art συναντά την ποίηση και τις αναμνήσεις μιας ολόκληρης ζωής;
Με αφορμή την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα, με τίτλο «Και τα φυτά έγιναν καρπερά όταν γέλασες», ο Γάλλος street artist Fenx, κατά κόσμον Le Floch Loïc, βρέθηκε στην Αθήνα και μας μίλησε για τη δουλειά του, τις επιρροές του και τη διαδρομή του μέχρι σήμερα. Η έκθεση παρουσιάζεται στην Kapopoulos Fine Arts στο Κολωνάκι, και περιλαμβάνει έργα που αντλούν έμπνευση από την αμερικανική Δύση, την κουλτούρα του δρόμου και την ποπ αισθητική.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας, ο Fenx αναφέρθηκε στις εμπειρίες που σημάδεψαν την εικαστική του πορεία, στη σημασία του χρώματος στη δουλειά του, στις αλλαγές που έχει κάνει στην τεχνική του τα τελευταία χρόνια, αλλά και στις απρόσμενες θεματολογίες που τον έχουν απασχολήσει. Μίλησε με ειλικρίνεια και άνεση, δίνοντάς μας μια καθαρή εικόνα του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζει την τέχνη του.
Είναι η πρώτη φορά που εκθέτετε στην Ελλάδα; Γιατί την επιλέξατε για την έκθεσή σας; Ναι, είναι η πρώτη μου ατομική έκθεση στην Ελλάδα, αν και στο παρελθόν έχω συμμετάσχει σε ομαδικές, πάλι σε συνεργασία με την γκαλερί Kapopoulos. Επισκέφθηκα για πρώτη φορά τη χώρα πριν από 30 χρόνια, με το σχολείο, στην Αθήνα και την Κρήτη. Οι αναμνήσεις και οι εντυπώσεις από εκείνο το ταξίδι με συνόδευαν πάντα.
Υπήρξε κάποια εμπειρία από τα ταξίδια σας στις Ηνωμένες Πολιτείες που σας σημάδεψε και αποτυπώθηκε στο έργο σας; Ναι, φυσικά. Πριν από τρία περίπου χρόνια, έκανα ένα road trip με την κόρη μου προς το Palm Springs. Η διαδρομή μέσα στην έρημο, με τον ήλιο και τη ζέστη, ήταν απλώς μαγευτική. Σε μια στιγμή, αντίκρισα τα Blue Mountains. Τα είχα δει μόνο σε φωτογραφίες, ποτέ από κοντά. Σταμάτησα στην άκρη του δρόμου, άνοιξα την πόρτα του αυτοκινήτου και με χτύπησε ένα κύμα θερμότητας πάνω από 50 βαθμούς. Ήταν μια μυστικιστική στιγμή. Κοιτούσα τα βουνά και σκεφτόμουν: Θέλω να μεταδώσω αυτό το συναίσθημα μέσα από τη ζωγραφική μου. Αγαπώ πολύ τις διαδρομές στη δυτική πλευρά των ΗΠΑ. Το τοπίο εκεί μοιάζει βγαλμένο από κινηματογραφική ταινία. Είναι τόσο διαφορετικό από την Ευρώπη. Έχουμε κι εμείς βουνά στη Γαλλία, αλλά η αίσθηση είναι τελείως άλλη. Εκεί υπάρχει κάτι το μεγαλειώδες και φανταστικό που με εμπνέει βαθιά.
Ως έφηβος είχατε εξιδανικεύσει τη Δύση των ΗΠΑ μέσα από την κουλτούρα του skate και του δρόμου. Άλλαξε αυτή η εικόνα μετά το ταξίδι σας; Ναι και όχι. Η πρώτη μου φορά στις ΗΠΑ ήταν το 1991. Τότε, η διαφορά με την Ευρώπη ήταν πολύ έντονη. Στη συνέχεια, πήγα πολλές φορές και έζησα για κάποιο διάστημα στο Atlantic City, οπότε γνώρισα και την πιο καθημερινή πλευρά της Αμερικής. Αυτό δεν ακυρώνει τα συναισθήματα που είχα τότε. Η Αμερικανική εμπειρία έχει δύο όψεις – υπάρχει ακόμα το “όνειρο”, αλλά υπάρχουν και πραγματικότητες που δεν προβάλλονται συχνά, όπως η φτώχεια. Και οι δύο πλευρές συνυπάρχουν.
Πώς ξεκινάτε συνήθως ένα έργο; Από μια εικόνα, ένα συναίσθημα ή μια ιδέα; Μέσα από τη φαντασία ή την παρατήρηση; Συνήθως ξεκινώ από μια ιδέα. Για παράδειγμα, αν θέλω να ζωγραφίσω ένα σπίτι στην έρημο, αρχίζω με την έμπνευση και μετά ψάχνω τα πραγματικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της περιοχής, όπως για παράδειγμα στο Joshua Tree ή στο Palm Springs. Ανακαλύπτω ότι τα σπίτια εκεί είναι συνήθως ισόγεια και πολύ μοντέρνα. Στη συνέχεια, προσθέτω δικά μου στοιχεία, όπως νερό, που στην πραγματικότητα σπανίζει στην έρημο. Συνδυάζω στοιχεία από διαφορετικά μέρη για να δημιουργήσω ένα ονειρικό τοπίο που φαίνεται αληθινό, αλλά δεν υπάρχει. Ο στόχος είναι να προκαλέσω συναίσθημα και όχι να απεικονίσω την πραγματικότητα.
Πώς προέκυψε ο λογοτεχνικός και ιδιαίτερος τίτλος της έκθεσης «Και τα φυτά έγιναν καρπερά όταν γέλασες»; Τον εμπνεύστηκα από την πρώτη μου επίσκεψη στην Αθήνα, ως παιδί, που μάθαινα Αρχαία Ελληνικά. Θυμόμουν κάποιες λέξεις, και μία φράση συγκεκριμένα: «ο ήλιος ανατέλλει». Ήθελα ο τίτλος να έχει έναν ελληνικό συμβολισμό. Έψαξα γύρω από τον «Ήλιο» και σημασία της έννοιας, και βρήκα αυτή τη φράση σε ένα αρχαίο πάπυρο. Μου φάνηκε εξαιρετικά ποιητική και ταίριαξε τέλεια με την αίσθηση των έργων μου.
Τι ρόλο παίζει το χρώμα στα έργα σας; Χρησιμοποιείτε συχνά έντονες αντιθέσεις. Το χρώμα είναι πάντα κεντρικό στο έργο μου. Παρόλο που φαίνεται πως υπάρχουν πολλά χρώματα, στην πραγματικότητα περιορίζω την παλέτα μου σε λίγα. Μου παίρνει ώρες να καταλήξω στη σωστή απόχρωση και να φτιάξω τον τέλειο συνδυασμό. Προετοιμάζω τις παλέτες από πριν, με σκίτσα και δοκιμές. Η χρωματική αρμονία παίζει καθοριστικό ρόλο στη συναισθηματική φόρτιση του έργου.
Πώς συνδέεται με την προηγούμενη δουλειά σας; Πριν την πανδημία, ζωγράφιζα κυρίως γυναικείες φιγούρες με καλλιγραφία μέσα στο σώμα τους. Μια μέρα, κάτω από πίεση για έναν μεγάλο έργο, δεν μπορούσα να τοποθετήσω την καλλιγραφία όπως ήθελα, οπότε έκανα κάτι απλό και αυθόρμητο. Η απάντηση που πήρα ήταν ενθουσιώδης. Αυτό με οδήγησε να πειραματιστώ περισσότερο με τη σύνθεση και να αρχίσω να ζωγραφίζω τοπία χωρίς ανθρώπινες μορφές. Από τότε, ενσωματώνω σταδιακά περισσότερα τοπία και αφήνω πίσω μου στοιχεία από το παλιό μου ύφος. Είναι μια φυσική εξέλιξη.
Αν η έκθεση είχε soundtrack, ποιο θα ήταν; Θα επέλεγα μουσική με ονειρική, κινηματογραφική αίσθηση, σαν ένα soundtrack για roadtrip. Στα εγκαίνια παίξαμε μόνο μουσική από τους Italians Do It Better, όπως Johnny Jewel, Chromatics και Desire. Ο Jewel είναι από το Τέξας αλλά επηρεασμένος πολύ από τη West Coast. Έχει συνεργαστεί με τον David Lynch και η μουσική του ταιριάζει απόλυτα με την ατμόσφαιρα της έκθεσης. Είναι ένα είδος ονειρικής Italo disco που σε ταξιδέυει.
Αν είχατε μια μηχανή του χρόνου, σε ποια δεκαετία θα πηγαίνατε για την τέχνη; Θα ήθελα να ζήσω τις δεκαετίες του ’70, ’80 ή ’90 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπήρχε μια ιδιαίτερη ενέργεια τότε. Αν και το Παρίσι της ίδιας εποχής ήταν επίσης πολύ δημιουργικό. Νομίζω πως και οι δύο πόλεις είχαν ξεχωριστή καλλιτεχνική αύρα.
Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να ζωγραφίσετε αλλά δεν το έχετε κάνει ακόμα; Όχι κάτι συγκεκριμένο. Συχνά με εκπλήσσει ο εαυτός μου. Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα ζωγράφιζα λουλούδια, κι όμως το έκανα. Με ενέπνευσαν τα νούφαρα που ανθίζουν μετά από πλημμύρες στην έρημο των ΗΠΑ. Έτσι κι αλλιώς, δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα αφιερωνόμουν τόσο σε τοπία, σε νερά και βουνά. Αλλά κάποιες φορές, τα θέματα έρχονται από μόνα τους.
Υπάρχει η άποψη ότι η τέχνη δεν πρέπει να συγχέεται με τη διακόσμηση. Ποια είναι η θέση σας; Για μένα, η τέχνη πρέπει να είναι ελκυστική οπτικά. Η διακοσμητική αξία δεν αναιρεί το νόημα. Μου αρέσει ένα έργο να με τραβάει αισθητικά και μετά να ανακαλύπτω το βάθος του. Αν υπάρχει μόνο ιδέα χωρίς αισθητική, δεν με συγκινεί. Μπορεί ακόμα και η «άσχημη» τέχνη να είναι ελκυστική αν προκαλεί διάλογο. Η διακόσμηση δεν σημαίνει απαραίτητα ομορφιά – σημαίνει έλξη, πρόκληση, ματιά.
Τέλος, τι αγαπάτε περισσότερο στην Αθήνα; Ίσως είναι αναμενόμενο, αλλά σίγουρα η Ακρόπολη. Από μικροί, στο σχολείο, μαθαίναμε για την ελληνική ιστορία και η Ακρόπολη ήταν το πρώτο πράγμα που βλέπαμε στα βιβλία. Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά σωζόμενα μνημεία. Και πέρα από την ιστορική του σημασία, υπάρχει και μια μυθική διάσταση, με τη θεά Αθηνά και όλο τον πολιτισμό που εκπροσωπεί. Είναι μαγευτικό να το βλέπεις από κοντά, ξανά και ξανά.
29°
